Algemene uitkering
Verwerking van de september- en decembercirculaire is pas mogelijk in de bestuursrapportage. Deze circulaires zorgen in 2022 voor een extra baat van € 900.150. Het onderdeel hierin dat corona-gerelateerd is (€ 190.811), wordt toegevoegd aan de corona-reserve.
Meicirculaire
Op 1 juni is de meicirculaire 2022 gepubliceerd. De meicirculaire 2022 informeert de gemeenten over de omvang en de verdeling van de algemene uitkering, de integratie-uitkeringen en de decentralisatie-uitkeringen uit het gemeentefonds voor de jaren 2022 en verder. Tevens is de herijking van het verdeelmodel verwerkt in deze circulaire.
Het financiële effect voor de gemeente Stein is structureel verwerkt in deze berap.
De meicirculaire 2022 heeft het volgende effect op onze begroting:
| 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 |
|---|---|---|---|---|---|
Hoeveelheidsverschillen | 131 | 70 | 108 | 197 | 121 |
Herverdeeleffect herijking GF | 183 | 559 | 934 | 934 | |
Accresontwikkeling incl. opschalingskorting | 1.422 | 3.444 | 5.555 | 7.074 | 3.772 |
Taakmutaties | 829 | 2.139 | 30 | -118 | -123 |
IU/DU/SU | 323 | 31 | 31 | 31 | 31 |
WOZ waardering en aanpassing rekentarieven 2023 | -22 | -23 | -23 | -23 | |
Effect meicirculaire | 2.705 | 5.846 | 6.260 | 8.085 | 4.712 |
Effect lastenkant | -1.057 | -113 | -105 | -105 | -105 |
Effect vrijval stelpost BCF | -149 | ||||
Effect vrijval stelpost Jeugd | -1.376 | ||||
Totaal effect meicirculaire | 1.499 | 4.357 | 6.155 | 7.980 | 4.607 |
De belangrijkste ontwikkelingen in de meicirculaire:
Herijking gemeentefonds
De afgelopen jaren hebben de fondsbeheerders samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), gemeenten en de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) gewerkt aan de nieuwe verdeling van het gemeentefonds. Op 6 april jl. zijn de Tweede Kamer en gemeenten door de fondsbeheerders geïnformeerd over de invoering van de nieuwe verdeling per 1 januari 2023. Gegeven de ontvangen adviezen van de ROB en de VNG en de reacties van gemeenten hebben de fondsbeheerders besloten het ingroeipad – het pad waarmee gemeenten naar de nieuwe verdeling ingroeien – te beperken tot 3 jaar. Het maximale effect is -/+ € 7,50 per inwoner in 2023 en -/+ € 15 per inwoner in 2024 en 2025. Daarmee komt het maximale effect op -/+ € 37,50 per inwoner in 2025.
De gemeente Stein is voordeelgemeente en ook ‘afgetopt’ op deze maximale bedragen. Dat betekent dat voor 2023 een voordeel is van € 7,50 per inwoner, in 2024 een voordeel van € 22,50 per inwoner en vanaf 2024 een voordeel van € 37,50 per inwoner. Dit is nu ook verwerkt in de meicirculaire 2022.
Het model is geen eindstation en zal continu onderhoud vragen. Zoals reeds in de brief van 7 december 20214 aan de VNG aangegeven omarmen de fondsbeheerders het advies van de ROB inclusief de door de ROB voorgestelde onderzoeksagenda. De fondsbeheerders geven hier graag in nauw overleg met de ROB, de VNG en de gemeenten nadere invulling en uitvoering aan. De Tweede Kamer zal nog voor de zomer nader worden geïnformeerd over de onderzoeksagenda. De invoering van het nieuwe model zal tijdig geëvalueerd worden en aan de hand van deze evaluatie zal besloten worden over het traject 2026 en verder.
Accres
In de meicirculaire 2022 zijn de accressen vanaf 2022 bijgewerkt. Voor alle jaren vanaf 2022 is sprake van een opwaartse bijstelling van het accres. De accressen zijn hoger dan aangekondigd in de voorgaande circulaires en ook hoger dan aangekondigd in de startnota van het kabinet.
In de jaren 2022 tot en met 2025 zijn de hogere accressen het gevolg van extra rijksuitgaven voor vennootschapsbelasting (Vpb), koppeling AOW aan stapsgewijze verhoging wettelijk minimumloon (WML), inkomensbelasting Box 3 en defensie-uitgaven. Ook is het accres opwaarts bijgesteld als gevolg van een hogere loon- en prijsontwikkeling dan tot nu toe aangenomen.
De cumulatieve mutaties ten opzichte van de septembercirculaire 2021 zijn als volgt:
Per jaar Cumulatief
- 2022: € 1.008 miljoen € 1.008 miljoen
- 2023: € 1.544 miljoen € 2.552 miljoen
- 2024: € 1.588 miljoen € 4.140 miljoen
- 2025: € 1.075 miljoen € 5.215 miljoen
- 2026: € 2.404 miljoen -/- € 2.811 miljoen
Opschalingskorting
De opschalingskorting wordt door gemeenten als onrechtvaardig ervaren omdat het principe van herindelen van bovenaf opgelegd is. De opschalingskorting heeft de gemeenten in de jaren 2015 t/m 2021 cumulatief al € 1,5 miljard gekost en daarnaast € 150 miljoen als gemist accres over de opschalingskorting.
De oploop van de opschalingskorting is geschrapt voor de duur van de kabinetsperiode. Het betreft een reeks die oploopt van € 400 miljoen in 2023 naar € 675 miljoen in 2025. Eerder was de oploop van de opschalingskorting al bevroren voor de jaren 2020 tot en met 2022. Dit betekent dat de stand van de opschalingskorting zoals bereikt in 2019 van € 300 miljoen wordt bevroren tot en met 2025. Incidenteel wil zeggen dat de korting in de betreffende jaren (€ 400 miljoen voor 2023; € 135 miljoen voor 2024 en € 140 miljoen voor 2025) wordt teruggeboekt, maar de reeks eindigt wel in een korting van € 975 cumulatief in 2026, zoals voorzien.
Sociaal Domein
De omvangrijkste taakmutatie in de circulaire: de definitieve verdeling van € 1.445 miljoen voor het jaar 2023 ter compensatie van de tekorten in de jeugdzorg. Het kabinet gaat de komende tijd met gemeenten en andere relevante partijen verder in gesprek over de Hervormingsagenda Jeugd, die moet bestaan uit een combinatie van een set van kostenbesparende maatregelen en een financieel kader waarmee een structureel houdbaarder jeugdstelsel wordt gerealiseerd. Bij het afsluiten van de Hervormingsagenda zal het kabinet ook besluiten over de extra middelen voor 2024 en verder die aan gemeenten beschikbaar gesteld worden. Het advies van de Arbitragecommissie c.q. de Commissie van Wijzen vormt het uitgangspunt.
Taakmutaties
De belangrijkste taakmutatie die verwerkt is in de meicirculaire is de energietoeslag. Hier ontvangt de gemeente een bedrag van € 841.000 voor.
Daarnaast wordt een bedrag van € 203.000 ontvangen voor de uitvoeringskosten van het klimaatakkoord. Deze posten zijn ook aan de lastenkant bijgesteld.